81 lat temu – 16 maja 1943r., Niemcy z osobistym udziałem Jürgena Stroopa wysadzili warszawską Wielką Synagogę.
Monumentalny budynek znajdował się na placu Tłomackie 7 w Śródmieściu. Największa synagoga w naszej stolicy została uroczyście otwarta w żydowski Nowy Rok (święto Rosz ha-Szana), 26 września 1878r. 2200 miejsc siedzących, w tym 1150 w sali głównej – świątynia robiła wielkie wrażenie na wiernych. Bogata w cenne starodruki biblioteka, która również mieściła się w synagodze, była odwiedzana przez znakomitych badaczy dziejów – obiekt tętnił życiem nie tylko w czasie nabożeństw.
Hitlerowscy zbrodniarze przystąpili do niszczenia budynku już w 1940r., gdy tylko otworzyli warszawskie getto. Po przejściowym zamknięciu, 1 czerwca 1941r. w Wielkiej Synagodze wznowiono regularne nabożeństwa – wierni organizowali również oddolne zbiórki na rzecz remontowania i odbudowywania świątyni.
Po krwawym stłumieniu powstania w getcie, Niemcy przystąpili do niszczenia wszelkich obiektów kultury żydowskiej. Na osobiste polecenie Heinricha Himmlera, 16 maja 1943r. wieczorem Wielką Synagogę wysadził oddział niemieckich żołnierzy z samym Jürgenem Stroopem, dowódcą jednostek pacyfikujących getto.
Ależ to był piękny widok! Z punktu widzenia malarskiego i teatralnego obraz fantastyczny. Oficer saperów wręczył mi aparat elektryczny, wywołujący detonację ładunków wybuchowych. Przedłużałem chwilę oczekiwania. Wreszcie krzyknąłem: Heil Hitler! – i nacisnąłem guzik. Ognisty wybuch uniósł się do chmur. Przeraźliwy huk. Bajeczna feeria kolorów. Niezapomniana alegoria triumfu nad żydostwem. Getto warszawskie skończyło swój żywot. Bo tak chciał Adolf Hitler i Heinrich Himmler – opisywał to makabryczne wydarzenie zbrodniarz niemiecki.
Po II wojnie światowej rozważano odbudowę Wielkiej Synagogi, lecz zrezygnowano z tych planów. Na jej miejscu powstał wieżowiec, w którym mieszczą się różne instytucje i punkty usługowe. Na parterze znajduje się sala wystaw czasowych Żydowskiego Instytutu Historycznego.
Źródło zdjęcia: Wikipedia Commons