W 2024 roku PGNiG TERMIKA S.A. świętuje aż trzy ważne jubileusze: 110. rocznicę działalności Elektrociepłowni Pruszków, 70. lat pracy Elektrociepłowni Żerań oraz półwiecze Ciepłowni Wola. Od tylu lat te zakłady ogrzewają warszawiaków i mieszkańców Pruszkowa.
Najstarszy Pruszków zaczął od 350 żarówek
W roku 1914 we wsi Pruszków rozpoczęła pracę prowizoryczna elektrownia o mocy 90 kW, która zasilała 350 żarówek. Po zakończeniu I wojny światowej pozostały po niemieckim rabunku majątek został odkupiony przez największy ówczesny polski koncern energetyczny Siła i Światło, tworząc spółkę Elektrownia Okręgowa w Pruszkowie. Mimo że obiekt przetrwał II wojnę światową, był jedną z najbardziej zniszczonych elektrowni w Polsce; stopień zniszczenia oszacowano na 80%. Elektrownia została jednak odbudowana, a w roku 1959 przekształcona w elektrociepłownię. Dziś Ec Pruszków przechodzi proces dekarbonizacji, kierując się na gaz i lekki olej opałowy. Instalowane są silniki gazowe, a w najbliższych planach jest budowa kotła na biomasę.
Podczas budowy zakład na Żeraniu był technologicznym „poligonem doświadczalnym”
Zakład sięga swoimi korzeniami lat 30-tych XX wieku, kiedy to pojawiła się konieczność wybudowania drugiej elektrowni miejskiej (obok działającej w tym czasie na Powiślu). Do pomysłu powrócono po wojnie, w 1949 roku. Ostatecznie zakład powstał nie jako pierwotnie planowana elektrownia, ale elektrociepłownia mająca odpowiadać za produkcję energii elektrycznej oraz zasilenie powstającej w powojennej Warszawie sieci cieplnej. 21 lipca 1954 r. uruchomiony został pierwszy turbozespół o mocy 25 MW, który początkowo wytwarzał tylko energię elektryczną. Pełny rozruch elektrociepłowni nastąpił 4 miesiące później, w listopadzie.
W dalszej fazie rozbudowy Ec Żerań zamontowano pierwsze egzemplarze prototypowych urządzeń krajowych, m.in. produkowanych w Rafako, Zamechu i Dolmelu. W ten sposób Ec Żerań stała się ,,poligonem doświadczalnym” branży energetycznej. Wielu specjalistów z Żerania wyjeżdżało na zagraniczne budowy elektrowni; natomiast do Ec Żerań (przed zawieraniem umów na dostawę urządzeń z Polski) przyjeżdżali klienci z zagranicy, aby obejrzeć, jak te urządzenia pracują.
Unowocześnianie Żerania nadal trwa. W ostatnich latach zrealizowano szereg inwestycji – w szczególności budowę nowoczesnego bloku gazowo-parowego, dwóch kotłowni szczytowych opartych o pracę kotłów wodnych opalanych gazem oraz zabudowę na kotłach fluidalnych instalacji środowiskowych, gwarantujących pracę urządzeń przy zaostrzonych wymogach w zakresie emisji spalin.
Obecnie Elektrociepłownia Żerań zaopatruje w ciepło 5 rejonów ciepłowniczych Warszawy oraz odpowiada za produkcję pary technologicznej dla odbiorców zewnętrznych, w tym PWPW – Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych.
Wola – celebrytka. Najmłodsza, a już ma 40 lat
Ciepłownia Wola to gwiazda filmowa wśród zakładów TERMIKI – to na tle jej kominów z gracją opadał z helikoptera słomiany Miś Stanisława Barei. Jest najmłodsza w rodzinie TERMIKI, została uruchomiona w 1974 r. Jej zadaniem było zwiększenie dostaw ciepła w sezonie zimowym do nowych osiedli w zachodniej części Warszawy – głównie Ursusa i Jelonek oraz znajdujących się w tej części aglomeracji warszawskiej zakładów przemysłowych. Początkowo zainstalowano dwa kotły wodne, w kolejnych latach trzy następne. Dziś, po procesie modernizacyjnym, Ciepłownia Wola pełni rolę jednostki szczytowej i dysponuje trzema kotłami wodnymi zasilanymi lekkim olejem opałowym.
Materiał powstał we współpracy z PGNiG TERMIKA SA