85 lat temu skapitulowała dzielna Warszawa

28 września 1939 roku, skapitulowała Warszawa. O godzinie 13.15 w budynku fabryki Skody na Rakowcu generał Tadeusz Kutrzeba i generał Johannes Blaskowitz podpisali akt kapitulacji stolicy.

28 września prezydent Warszawy Stefan Starzyński wygłosił ostatnie radiowe przemówienie. W mieście rozwieszono plakaty informujące o kapitulacji. Ze stroną niemiecką ustalono, że do niewoli pójdą tylko polscy oficerowie, żołnierze mieli zostać zwolnieni do domów. Ostatecznie do niewoli dostało się od 120 do 140 tysięcy polskich żołnierzy walczących w obronie stolicy.

Warszawa broniła się mężnie od pierwszych dni wojny obronnej 1939r. Początkowo miasto było nękane nalotami niemieckiego lotnictwa.

Od 8 do 9 września od strony dzielnic Ochoty i Woli rozpoczął się atak wojsk niemieckich na Warszawę, które próbowały zdobyć stolicę z zaskoczenia, siłami dwóch jednostek – 1. i 4. Dywizji Pancernej. Atak 4. Dywizji Pancernej Wehrmachtu na Ochotę i Wolę został powstrzymany przez obrońców. 8 września z cofających się przed Niemcami oddziałów polskich powstała Armia Warszawa.

Od 13 do 15 września stolica została całkowicie okrążona przez wroga. W kolejnych dniach garnizon warszawski wzmocnili żołnierze Armii Poznań i Armii Pomorze, które pod dowództwem generała Tadeusza Kutrzeby przedarły się do Warszawy z rejonu Bzury przez Puszczę Kampinoską, tocząc zażarte walki na przedpolu miasta.

Po agresji Związku Radzieckiego na Polskę 17 września 1939 roku, przebywający pod Warszawą Adolf Hitler wydał rozkaz ostrzału artyleryjskiego Zamku Królewskiego, by zmusić stolicę do natychmiastowej kapitulacji. Wódz III Rzeszy obserwował broniące się miasto z wieży kościoła sióstr felicjanek w Marysinie Wawerskim.

25 września Luftwaffe przeprowadziło nalot dywanowy na Warszawę. Przez niemal 11 godzin około 400 niemieckich samolotów zrzuciło na miasto i bezbronną ludność blisko 630 ton bomb burzących i zapalających. Zginęło wówczas według szacunków, od kilku do 10 tysięcy osób, a ponad 30 tysięcy zostało rannych.

Ataki te były wstępem do generalnego szturmu, który nastąpił 26 września. Oddziały niemieckie przeprowadziły natarcie, które jednak nie przyniosło większych sukcesów. Następnego dnia, wobec braku prądu, żywności i wody pitnej oraz tragicznej sytuacji ludności cywilnej, zapadła decyzja o wstrzymaniu walk. Akt kapitulacji stolicy podpisano 28 września 1939 roku.

Fot. Wikipedia Commons